วาดภาพคนอย่างง่ายๆ ใครๆก็วาดได้ เทคนิค : อ.จิว (ดินหิน)
พี่ จิว ดินหิน ปัจจุบันสอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต
“ครูที่ดีจะอธิบายให้เราเข้าใจ ครูที่ดีกว่าแสดงให้ดูเป็นตัวอย่าง ครูที่ยิ่งใหญ่จะเป็นแรงบันดาลใจให้กับเรา”
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี
อ.ประยุต เงากระจ่าง
อรุณ วัชระสวัสดิ์
ศิลปินแห่งชาติ ประเทือง เอมเจริญ
ท่านพุทธทาสภิกขุ
อ.เกริกบุระ ยมนาค
ก่อนอื่นต้องขอขอบคุณ พี่จิว ดินหิน รักพงษ์อโศก (ชื่อเดิม ธรรมศักดิ์ สิทธิพงศ์ศุทธิ์) ที่ขออนุญาติยืมเทคนิคนี้มาแนะนำเพื่อขยายลัทธิ ทาถูๆ วาดภาพหน้าคนอย่างง่ายๆ ใครๆก็วาดได้จริงๆ (ไม่ได้โม้) แต่ก็มีคำเตือนส่วนตัวซึ่ง อ.จิวหรือพี่จิวไม่ได้บอกไว้ ว่าเหมาะสำหรับ ผู้สนใจทั่วไป คนที่สนใจ คนที่เริ่มหัดวาด แต่น่าจะไม่เหมาะกับนักศึกษาที่กำลังเรียนศิลปะ ที่ต้องใช้ทักษะการเรียนการฝึกฝนที่ถูกต้องตามหลักวิชา เพราะนี่คือการวาดได้วาดเป็นอย่างง่ายๆด้วยการลอกแบบหรือก็อบปี้นั่นเอง ขอย้ำ แน่นอนความถูกต้องแม่นยำในเส้นโครงสร้างก็ต้องมีมากกว่าที่จะต้องมานั่งร่าง เส้นเองเพราะเราไม่ใช่คนวาดรูปเป็น หรือมานั่งตีตารางscale วาดตามแบบก็ดูวุ่นวายเกินไป วิธีนี้จึงรัดขั้นตอนที่สุดแล้ว และใช้เทคนิคถูๆและเช็ดหรือปาดด้วยยางลบ เหมาะสำหรับคนที่ไม่จำเป็นต้องวาดรูปเป็นเลย ขอให้มีความตั้งใจมีเวลาสักหน่อยก็ทำได้ และที่สำคัญวิธีแบบนี้ทำให้การวาดดูง่ายขึ้น ช่วยให้ผู้วาดมีกำลังใจที่จะพัฒนาต่อแม้จะเป็นการลอกแบบ ก็เอาเถอะ
เริ่มกันเลยดีกว่าแนะนำแบบง่ายๆตามที่ไปสังเกตการมา เริ่มด้วยการเตรียมอุปกรณ์ดังนี้
๑.เตรียมรูปที่เราอยากวาด
๒.กระดาษถ่ายเอกสาร A๓ หรือกระดาษ ๘๐ ปอนด์
๓.ดินสอ EE หรือดินสอ Charcoal
๔.ยางลบ
๕.เกรยองแท่ง
๖.กระดาษทิชชู
ที่ควรมีอีกอย่างเลย สำหรับผู้ตั้งใจจริงต้องลงทุนซื้อคือ ตู้ไฟ นั่นเองเอาไว้ใช้ลอกแบบ แต่เอาแบบประหยัดไม่ต้องลงทุนอะไรเลย ก็กระจกหน้าต่างบ้านเรานั่นแหล่ะ จริงๆก็มีอุปกรณ์เสริมอื่นๆอีก ก็เช่น คัทเตอร์ ผ้า ก้านสำลีเช็ดหู ก้อนขี้หมา(คล้ายๆยางลบ) ดินสอสีขาว เอาง่ายๆแค่ข้าง ๖-๗ ข้อก่อน
เริ่มที่เอารูปคนที่เราอยากวาดมาก จะเป็นดารา พ่อแม่ แฟน ฯลฯตามถนัด เอารูปไปซีล็อกขยายหน้าคนที่จะวาดให้ใหญ่เกือบเท่ากระดาษ A๔ พยายามให้ได้น้ำหนักชัดเจนที่สุด หรือสแกนแล้วปริ้นให้ได้น้ำหนัก รายละเอียดชัดได้ก็ยิ่งดี
เตรียมกระดาษที่จะวาดไว้ให้ใหญ่กว่า A๔ หรือเล็กว่า A๓ เล็กน้อยขนาดกำลังดี ๘๐ ปอนด์ก็ใช้ได้แล้วตัดแบ่งตามขนาดที่บอก จากนั้นทำการลอกแบบโดยจัดองค์ประกอบให้เหมาะกับเนื้อกระดาษที่จะวาด ก็อบปี้โดยเอารูปซีล็อกไว้ใต้กระดาษที่จะวาด ถ้าไม่มีตู้ไฟ ไม่เป็นไรกระจกหน้าต่าง กระจกรถยนต์ก็ได้ นั่งในรถลอกแบบ เวลาแดดจัดๆลงมือเลยระวังอย่าไปแบบเคลื่อนไปมาล็อคด้วยเทปที่ไม่กินเนื้อ กระดาษแปะที่รูปกับกระดาษยึดเอาไว้ หรือประตูบ้าน หน้าต่างก็ได้กลางคืนถ้ามีไฟนอกบ้าน ก็ลอกแบบด้วยวิธีเดียว เปิดไฟหน้าบ้านปิดไฟในบ้าน ดูทุลักทุเลอนาถาดีไหมล่ะ ลงทุนซื้อตู้ไฟเล็กๆสักหน่อยคงไม่กี่สตางค์ หรือลงทุนซื้อโต๊ะเขียนแบบที่มีไฟไปเลยก็ดี
เอารูปต้นแบบวางใต้กระดาษที่จะวาด
ลอกตามแม่แบบ เอาแต่ outline เส้นรอบนอก
ลงเส้นลอกรูปตามแบบให้หนักๆ เส้นเข้มๆเข้าไว้ด้วยดินสอ EE เพราะจะมีผลตอนเอาเกรยองทาถูนี่แหล่ะ เส้นจะที่ลอกไว้จะหายไป ลอกหน้าตาจนครบ ส่วนผม หรือตรงไหนที่ดูเป็นเงาก็ลงเส้นลงเงาหนักๆเลย
จะเห็นเกรยองฝนกับกระดาษขาว ใช้ถูกับภาพร่าง
ถูเกรยองแล้ว จะได้ภาพตามแบบที่เห็น
พี่จิว สาธิตวิธีให้ดู
ขั้นต่อไป ให้เอาเกรยองมาฝนกับกระดาษ A๔ หรือกระดาษขาวอะไรก็ได้ ให้ได้ปริมาณผงเกรยองสักหน่อย จากนั้นให้เอากระดาษทิชชู เช็ดถูกับผงเกรยองให้ติดความเข้มมากๆ แล้วนำมาถูกับภาพที่ร่างเส้นเอาไว้ให้ทั่วทั้งภาพ โดยเฉพาะตรงไหนที่เป็นเงาน้ำหนักจัด ให้ถูให้เข้มมากหน่อย ไม่ต้องกลัวดำเพราะขั้นต่อไป….
แต่งแสงด้วยยางลบอีกครั้ง
ดูจากภาพต้นแบบแล้วลบ เช็ด ด้วยลักษณะการปาดอย่างเร็วตามทิศทางของแสง
…ก็คือ การปาดหรือเช็ด ด้วยยางลบเพื่อให้เกิดแสงนั่นเอง การถูก็คือเงา ภาพไม่น่าดูเพราะขาดแสงขั้นตอนนี้ก็คือการใช้ยางลบ ลบเพื่อให้เกิดแสงแต่ลบด้วยการสังเกต แสงจัดตรงไหนก็ปาดยาลบให้หนักมือหน่อย ตรงส่วนไหนแสงไม่มากก็ปาดให้เบามือหน่อย “ปาด”ในที่นี้ น่าจะใช้คำนี้เพราะ ยางลบที่นำมาลบต้องหาเหลี่ยมหามุมที่จะลบ อาจต้องตัด-เฉือนให้มีเหลี่ยม เพราะเวลาลบหรือปาดเช็ด จะได้น้ำหนักของแสงและความสวยงามของเส้นยางลบนั่นเองเสน่ห์อยู่ที่ตรงนี้ (ยางลบดำสกปรกให้ถูกับเศษผ้าให้หมดคราบดำใช้ต่อได้)
ทั้งนี้การถู การเช็ด ปาดด้วยยางลบ สามารถเพิ่มนำหนักของเกรยองด้วยการซ้ำให้ และการลบด้วยการปาดก็สามารถทำซ้ำได้ตลอด คือข้อดีของวิธีวาดรูปแบบนี้ จึงไม่ต้องกลัวว่าจะวาดเสีย สามารถแก้ไขได้ตลอด
ขั้นต่อมาเมื่อได้ทั้งน้ำหนักแสงเงาแล้ว ให้แต่งลายเส้นที่ลอกแบบในขั้นตอนแรกซ้ำให้สวยงามด้วยดินสอ EE หรือดินสอชาร์โคล(ดินสอเนื้อ ถ่าน) ใส่น้ำหนักเส้นผม ดวงตา อื่นๆ ให้ใกล้เคียงทั้งน้ำหนักแสงเงาให้เหมือนหรือใกล้เคียงกับแบบที่เราเลือกมา วาด ก้านสำลีนำช่วยด้วยแต่งน้ำหนักด้วยการเช็ดกับเกรยองมาแต่งที่ภาพที่เป็นริ้ว รอยผิวหน้า รูปแรกๆก็เป็นปกติธรรมดายังจับทิศทางไม่ถูกไม่เป็นไร ทำต่อชิ้นที่สอง สาม สี่ (จริงๆแล้วน่าจะชิ้นที่ยี่สิบ สามสิบชิ้น) จะเริ่มดีขึ้นเพราะเริ่มมีประสบการณ์และความเข้าใจเพิ่มมากขึ้น ไม่สวยไม่เป็นไรเป็นสไตล์ของเราค่อยๆวาดค่อยๆสังเกต ดูรูปตัวอย่างของ อ.จิว ดูวิธีการให้แสง การลงเส้น คงไม่ยากเกินไปเพราะ การลอกลายเส้นตามแบบ อย่างน้อยๆก็เหมือนเกือบครึ่งหนึ่งแล้ว ที่เหลือก็พยามยามฝึกวาดบ่อยๆ เดี๋ยวก็เก่งขึ้นแน่นอน ทีนี้พอเก่งขึ้นอยากจะอวดรูปวาดของตัวเองให้เพื่อนๆ คนอื่นได้ดู ก็ส่งมาที่อีเมลล์นี้เลย iamtupin@yahoo.com บล็อกนี้จะเอารูปที่ส่งมาลงโชว์ฝีมือกัน ถ้า อ.จิว(ดินหิน) ว่างจะให้ อ.จิว ช่วยวิจารณ์รูปให้ด้วย
ทบทวนอีกครั้ง ลอกแบบวาดโครงร่างเส้น ด้วย EE ให้เข้ม
ยังมีรายละเอียดข้อสังเกตปลีกย่อยอื่นๆอีกแต่พื้นที่นี้ขอแบบสั้นง่ายๆก่อน หวังว่าคงไม่ยากเกินไป ลงมือวาดเลยครับ เป็นวิธีที่ง่ายที่สุดและเราสามารถทำได้ ใครจะไปรู้ว่าวาดภาพคนอย่างง่ายๆ ใครๆก็วาดได้ ยิ่งใครที่มีพื้นฐานในการวาดภาพแล้วยิ่งดี ทำให้พัฒนาได้ไวขึ้นให้ดูตัวอย่างงาน อ. จิว ดูลักษณะแสง สโตรกเส้นยางลบ แม้แต่การถูเกรยอง เป็นลักษณะการวาดทั้งนั้นเพียงแต่เปลี่ยนจากดินสอเป็นอุปกรณ์อื่นเท่านั้น ดูตัวอย่างให้เข้าใจแล้วลองทำตามดู จริงๆก็มีลูกศิษย์ที่เคยอบรมกับ อ.จิว ที่เรียนรู้เทคนิคนี้เก่งๆกันหลายคนแล้ว ถ้ายังกลัวว่าทำไม่ได้สองภาพล่าง ดูเป็นกำลังใจเด็กเล็กยังวาดอย่างมั่นใจ เหมือนไม่เหมือนไม่รู้ขอให้ได้วาดก็สนุกแล้ว
ท้ายนี้ขอยืนยันว่าการวาด ในการศึกษาการเรียนศิลปะนั้นเป็นสิ่งที่ต้องฝึกฝน ให้แม่นยำ เมื่อเชี่ยวชาญแล้วเครื่องมืออะไรก็ไม่สำคัญ ใช้เพื่อทุ่นเวลาเท่านั้น แต่การวาดโดยใช้ความสามารถของตัวเองเป็นเรื่องที่น่าชื่นชม และควรฝึกฝนให้ความสามารถพิเศษนั้นให้อยู่กับตัวเราตลอดไป
รูปข้างล่างนี้ลงเพิ่มเติม บรรยากาศอบรมครั้งแรกเลย ที่สีลมแกลลอเลีย
ลอกแบบจากภาพซีลอกซ์บนตู้ไฟ
พี่จิว สาธิตวิธีเช็ด-ถู เกรยอง
เสร็จแล้วก็ส่งการบ้าน อวดฝีมือกันหน่อย
ที่มา http://tongsu-tuping.blogspot.com